• Het was vandaag de laatste handelsdag van de maand januari en daarom start ik vandaag met de maandgrafiek. Er heeft een belangrijke ontwikkeling plaats gevonden, de index is namelijk naar boven uit het dalende kanaal FF' gebroken. Dat was vorige week overigens al het geval in de weekgrafiek, het is dus niet verwonderlijk dat we dit vandaag ook in de maandgrafiek terug zien. We zijn uit het dalend trendkanaal gebroken en dat weerspiegelt het optimisme in de markt. Het Nederlandse bedrijfsleven moet nog met de jaarcijfers van vorig jaar en de vooruitzichten voor het komend jaar komen, maar men heeft daar in Amsterdam niet op gewacht. De belegger is bereid om dit risico te nemen, terwijl een afwachtende houding misschien verstandiger was geweest. Enfin, dat zal later wellicht blijken.

• De index heeft zich met deze candle ook losgemaakt van het 23,6% Fibonacci niveau en de Fibonacci theorie zegt dan dat we daardoor op weg zijn naar het 38,2% niveau rond 405. Ieder niveau is een potentieel omkeerpunt en als zo'n punt gepasseerd wordt moeten we sterk rekening houden met een vervolg naar het volgende niveau. Zo zou de index zelfs nog naar 520 door kunnen stijgen (61,8%) en zou de index daarna nog zijn daling kunnen hervatten.

• De lijn B, de neklijn van het grote hoofd- en schouders patroon, ligt in de weg van deze stijging en zou er voor kunnen gaan zorgen dat we die 405 niet gaan bereiken. De lijn, die ik hier horizontaal getekend heb maar ook nog heel licht stijgend getekend zou kunnen worden, is als neklijn van een toppatroon een geducht obstakel. Blijft de index onder deze lijn en draait hij vervolgens weer naar beneden dan kunnen we de weg vervolgen naar het koersdoel van het patroon. Dat koersdoel is de lijn 2 die op dezelfde afstand van de neklijn B ligt als de lijn 1. De afstand van de top van het toppatroon tot de neklijn is volgens de theorie ook de afstand naar beneden vanaf de neklijn tot het koersdoel. De daling zou dan ook mooi symmetrisch verlopen aangezien we na het doorbreken van de neklijn eerst naar lijn 4 zijn gezakt die op gelijke afstand van lijn B ligt als lijn 3 door de rechterschouder. Er is ook nog een andere theorie en daarvoor gebruikt men de logaritmische grafiek.

• In die logaritmische grafiek heb ik eveneens een stippellijn 2 getekend die op gelijke afstand ligt van de neklijn B als de stippellijn 1. Doordat de verhoudingen in deze grafiek niet gebaseerd zijn op punten maar op percentages (klik hier voor uitleg van de logaritmische grafiek en kies de letter L) ligt het koersdoel op een aanzienlijk hoger niveau en zijn we er zelfs al in de buurt geweest. Ik ben geen aanhanger van deze methode omdat de theorie niets zegt over logaritmische grafieken, maar spreekt over punten. Verder is het koersdoel ook niet gehaald en dat pleit niet voor deze methode. Kijk je naar het belangrijkste deel van de laagste candle, het lichaam, dan zijn we er niet eens bij in de buurt geweest.

• U moet zich realiseren dat bovenstaande bespiegelingen alleen zin hebben zolang de index onder de neklijn B blijft, komt de index daar namelijk boven dan vervalt het koersdoel volledig omdat het hoofd- en schouders patroon dan zijn waarde verliest. Het is van groot belang in de gaten te houden of de index aan deze voorwaarde blijft voldoen.

• Ik heb in deze logaritmische grafiek eveneens een dalende lijn langs de toppen getrokken, de lijn E, en we zien dan dat we hier de dalende trend nog niet gebroken hebben. Ik laat dit zien ter relativering van het feit dat we de lijn F' in de lineaire grafiek gebroken hebben, omdat velen uit deze doorbraak al de conclusie trekken dat we de bearmarket nu achter ons hebben. De naam bearmarket is trouwens, voor degenen die dat niet weten, afgeleid van de manier waarop een beer met zijn klauwen zijn opponent naar beneden slaat en zo naar beneden dwingt.

• Nu we het lange termijn beeld in ons hebben opgenomen wil ik met u  naar de weekgrafiek om te kijken wat er daar is veranderd.

• De candle van vorige week was een doji en daarom schreef ik toen dat dit een waarschuwingssignaal voor een mogelijke omkeer gaf. Deze week zagen we inderdaad een omslag, maar de daling die volgde was maar bescheiden. De candle van deze week is eigenlijk net niet lang genoeg om te kunnen spreken over een evening star, al lijkt het patroon er wel veel op. Een evening star is een toppatroon, maar aan de lengte van de candle proef ik enige aarzeling. In de daggrafiek zien we waar die aarzeling vandaan komt.

• Die aarzeling is gelegen in het feit dat we de zone 353,5 - 360,3 deze week maar niet konden verlaten, in eerste instantie lukte het niet aan de bovenkant en vandaag is het nog net geen overtuigende doorbraak aan de onderkant. Je mag wel stellen dat beide grenzen van deze zone flinke barrières zijn en als een van beiden wordt doorbroken zal dat daarom een beweging van betekenis zijn.

• De kans op een neerwaartse beweging is het grootst, als ik althans afga op het feit dat de index onder de steunlijn o terecht is gekomen. Dit mag worden gezien als een verkoopsignaal.

• Ik heb er nog een tweede reden voor, er zou namelijk nog een test van lijn m' moeten komen. Na de doorbraak op 14 januari en de korte stijging die daarna volgde is de index nog niet gedaald naar dat uitbraakniveau terwijl dat na zo'n belangrijke uitbraak wel een gebruikelijke beweging zou zijn. De index zou moeten dalen in de richting van lijn m' en dan op of boven die lijn een bodem vormen als bevestiging van de eerdere doorbraak. Voormalige weerstand zou steun moeten worden en dan kan de index vanaf dat punt weer verder naar boven.

• Oplettende lezers zullen hebben gezien dat ik ten opzichte van gisteren een lijn heb toegevoegd, namelijk de lijn m". Nu we mogelijk naar beneden uit de voornoemde zone zouden kunnen gaan breken is de punt linksboven van die zone een goed punt om een lijn door te trekken, het resultaat is een lijn die parallel loopt aan lijn m. Hierdoor is het kanaal mm" ontstaan. Normaalgesproken had de lijn m" eigenlijk door de top van begin september parallel aan lijn m naar boven moeten lopen, dat is gebruikelijk na een uitbraak uit een stijgende rechthoekige driehoek (mm'). De lijn m" heeft nu een ongewoon startpunt, daarom heb ik lang geaarzeld met het plaatsen van de lijn.

• De zone 353,5 - 360,3 is een rechthoek en dat is vaak een voortzettingspatroon, een tijdelijke consolidatie waarna de stijging wordt hervat. Er is ook nog een theorie waarin het een omkeerpatroon is, namelijk de stadiummethode van Marcel Rila. De horizontale fase is dan het stadium waarin de koers even zijwaarts beweegt om vervolgens te gaan dalen. Ik ken zijn theorie nauwelijks moet ik eerlijk zeggen en ik heb er ook geen boek over, dus veel meer kan ik er niet over zeggen. We kunnen dus met deze rechthoek alle kanten op, laten we daarom maar verder kijken in de uurgrafiek.

• De rechthoek is in deze grafiek nog duidelijker te zien. Er is een teken van verzwakking te zien, dat is de lagere top die ter hoogte van de zwarte stippellijn is gevormd. Het is al de tweede lagere top en dat geeft aan dat de kans op een vervolg naar beneden het grootst is. 

• Links in de grafiek is nog een gap te zien dat nog niet gesloten is en nu steun biedt. Ook dat wijst op een daling omdat het nog gesloten zou moeten worden. 

• Kijken we verder in de 15min grafiek dan zien we nog een aanwijzing voor een mogelijke daling.

• Die aanwijzing is de wimpel (een kleine driehoek) die in de loop van de middag is ontstaan. De index is daar aan het eind van de handel naar beneden uitgebroken als teken dat de markt de koersontwikkeling in de US niet met het volste vertrouwen tegemoet ziet. Een wimpel is een voortzettingspatroon en dat betekent dat de aan de wimpel voorafgaande beweging, een daling, voortgezet zou kunnen gaan worden. Ik wil er meteen aan toevoegen dat signalen op grond van een 15min grafiek aan het eind van de dag veel minder waardevol zijn dan overdag, zeker met een weekend voor de deur is het ongewis. Het zal met name liggen aan het slot van de Amerikaanse beurzen vanavond of het signaal wordt opgevolgd of niet, maar we kunnen in ieder geval stellen dat men er in Amsterdam niet gerust op is.

• Tegelijkertijd heeft men ook de mogelijkheid tot een stijging maandag open gehouden. De daling onder 353,5 was in feite een verkoopsignaal, maar daar werd door de markt niet op gereageerd. Die reactie werd als het ware uitgesteld tot maandag.

Resumerend: We zijn weer bij het punt aangekomen waarop we alle informatie bij elkaar gaan voegen. De belangrijkste grafiek, de maandgrafiek, zegt dat we onderweg zijn naar 405, maar dat er onderweg veel weerstand verwacht mag worden van de neklijn B rond 380. Net onder 380 ligt overigens ook rond 370 nog een oude top die als weerstand kan dienen. Betekent dit dat we inderdaad in eerste instantie naar 370 gaan ? Dat is allerminst zeker. In de weekgrafiek staat een patroon dat verdacht veel op een evening star lijkt en dat is een toppatroon. In de daggrafiek zijn we onder de stijgende lijn o aanbeland en dat is evenmin een goed teken. In de 15min grafiek is een wimpel gevormd die toont dat men in Amsterdam niet met het volste vertrouwen het weekend in gaat. Tel ik alles bij elkaar op dan leidt dat tot een daling, niet in het minst omdat de steun op 345 nog moet worden getest. We zullen maandag zien wat het gaat worden, misschien plaatsen de Amerikanen ons vanavond wel weer voor een verrassing waardoor alles er maandag weer anders uit ziet. Ik hoop dat u een goed weekend zult hebben. -Ad-