• De AEX-index is deze week op een duidelijke manier naar beneden uit de vlag e-s gebroken die u in bovenstaande grafiek getekend ziet. Dit is een negatieve ontwikkeling. Een vlag is een patroon dat over het algemeen halverwege een beweging ontstaat. Vanaf het uitbraakpunt volgt dan een daling die even groot is als de daling die vooraf ging aan de vorming van de formatie. Ik heb langs de voorafgaande daling een verticale lijn getekend en vanaf het uitbraakpunt een lijn met gelijke lengte naar beneden geplaatst. Het onderste punt van deze lijn is het koersdoel van de vlag, een doel dat op deze manier bepaald rond 85 punten uitkomt. 

• Dit is zoals ik vorige week woensdag al opmerkte een extreem laag richtpunt, de vraag is in hoeverre we dit serieus moeten nemen. Welnu, ik neem het heel serieus. Vergelijkt u het koersverloop van de afgelopen maanden met dat van de maanden juli en augustus 2008 dan ziet u dat het gelijkvormig is. Ook toen ontstond een vlag, zij het dat het een wat kleiner patroon was. De verhouding tussen het formaat van de vlag en de voorafgaande daling is bij beide patronen echter min of meer gelijk en dat maakt het beeld vergelijkbaar. Op de vlag van vorig jaar volgde een daling die niet alleen zoals het patroon zegt even groot was als de daling die eraan vooraf ging, maar zelfs nog een stuk groter. Vanuit de huidige positie kan zich een daling voor doen die gelijk is in grootte aan de daling van september tot november 2008, een waar doemscenario.

• Voordat u nu allemaal gaat speculeren op een daling naar 85 punten moet me wel van het hart dat dit scenario zich pas kan ontwikkelen zodra we onder de bodem 220,1 van vorig jaar november en de bodem uit 2003 rond 217,8 geraken. Doet die beweging zich voor dan is de beer echter los. Zolang we ons boven die grenzen bevinden is er daarentegen nog een kans dat deze uiterst negatieve ontwikkeling wordt voorkomen.

• Dat de aandelenmarkten met de moed der wanhoop pogen dit horrorscenario af te wenden is duidelijk. Kijkt u maar eens naar de herstelbeweging van vanmiddag waarmee onze beurs een verlies van 3,5% op een half procent na wegwerkte. Ook de manier waarop er over dit patroon gezwegen wordt, nota bene zelfs door technisch analisten, spreekt boekdelen. Dit neemt niet weg dat ik me er grote zorgen over maak. Die zorgen gelden overigens bezitters van aandelen, niet mezelf. Zou de daling onder 220,1 en 217,8 zich namelijk voordoen en zo'n grote beweging worden als hierboven gepresenteerd dan belooft dat gouden tijden voor hen die op dalingen weten te handelen.

• Vooralsnog probeert de aandelenmarkt zoals ik al zei dit alles af te wenden, dit blijkt uit de candle van vandaag. De candle heeft het lichaam aan de bovenzijde, wat het tot een hammer maakt die op de mogelijkheid van de vorming van een bodem wijst. De candle dient voordat we echt over een bodem kunnen spreken nog wel gevolgd te worden door een stijging, dus door een groene candle. Daar is mijn aandacht volgende week maandag op gericht.

• De stand onder het 61,8% Fibonacci niveau echter wijst naar ik de voorgaande dagen schreef op een daling naar het 100% niveau, dus naar 220,1. Correctieve bewegingen die meer dan 61,8% van de voorgaande stijging overtreffen worden over het algemeen namelijk dalingen waarmee die voorgaande stijging geheel wordt teruggedraaid. Enfin, we zullen het volgende week zien.

• De daling van vandaag heeft ons bij de onderkant van de Bollinger Bands in de daggrafiek gebracht. Het is mogelijk dat we hier opveren, de onderste lijn kan namelijk steun worden. Garanties zijn daarvoor echter niet te geven. Daalt de index verder dan trekken graadmeter en indicator samen op naar beneden zoals dat vanaf september vorig jaar ook gebeurde en ontstaat een dalende trend. Vanaf dit punt is in deze grafiek dus alles mogelijk.

• De index heeft in de uurgrafiek vanochtend de onderkant van het dalend trendkanaal z-z' bereikt. De beurs wist daar aanvankelijk niet op te veren, maar slaagde daar vanmiddag na de vorming van een dubbele bodem rond 227,5 alsnog in.

• De stijging van de laatste drie candles heeft ons naar het 50% Fibonacci niveau van de daling 243,2 - 227,6 gebracht dat als potentieel weerstandsniveau geldt. Een tweede Fibonacci niveau dat de stijging kan blokkeren vinden we rond 237,2, dat is het 61,8% niveau van de genoemde daling. Een doorbraak door beide zou ons naar lijn z' brengen, de bovenkant van het dalend kanaal.

• De vraag is gezien lijn c die ik in de grafiek getekend heb nog wel of we ook werkelijk verder zullen stijgen. Deze lijn kan ons namelijk naar beneden dwingen. Of de lijn dat doet zal komende maandag blijken.

• Voor het geval we maandag dalen heb ik in de kwartiergrafiek Fibonacci lijnen over de stijging 227,5 - 235,5 geplaatst. Ieder van de magenta stippellijnen kan een daling opvangen. U vindt de lijnen rond 233,6, 232,5, 231,5 en 230,6. Blijven we onder lijn c dan neem ik voorlopig aan dat we door al deze niveaus zullen zakken, op weg naar de dubbele bodem van vandaag rond 227,5 en lijn z. Ik zal dat uiteraard verifiëren.
• Breken we daarentegen naar boven door lijn c en de top van vandaag rond 235,5 dan richt ik me op het 61,8% niveau rond 237,2 in de uurgrafiek en eventueel -bij een stijging boven 237,2- op lijn z'.
• De voorlaatste candle in deze grafiek is een inverted hammer die op weerstand wijst, wat aangeeft dat een daling mogelijk is. Of die daling er komt hangt echter niet zozeer van deze candle af, maar meer van het koersverloop elders en eventuele koersbepalende berichten die in het weekend naar buiten komen. Ik wil daarom geen conclusie trekken uit de candle. Het gaat pas om een korte termijn top zodra er een rode candle gevolgd is.

Resumerend: 

Er tekent zich een donkere toekomst af in de weekgrafiek. Die grafiek toont ons namelijk een vlag waaruit een uitbraak naar beneden plaatsgevonden heeft. Als op deze vlag zoals bij dit patroon te doen gebruikelijk een daling volgt ter grootte van de voorgaande daling dan komen we met onze AEX-index dit jaar nog rond 85 punten uit. Het klinkt ongeloofwaardig, maar dat het bepaald niet ondenkbaar is blijkt uit het koersverloop van vorig jaar. In juli en augustus ontstond toen namelijk een gelijkvormig patroon, waarop zelfs een beweging omlaag volgde die de voorafgaande daling nog overtrof. De belangrijkste grenzen voor wat deze mogelijke toekomstige daling betreft zijn te vinden rond 220,1 en 217,8, komen we daaronder dan wint dit doemscenario aan kracht. Zolang we ons boven deze grenzen bevinden heeft de aandelenmarkt nog de mogelijkheid om dit af te wenden. Wat ik niet kan zeggen is in hoeverre de markt in staat zal zijn om deze laatste strohalm te grijpen. Vandaag heeft zij door het terugbrengen van een daling van 3,5% naar een verlies van 0,5% in ieder geval haar beste beentje voorgezet. Aanstaande maandag hangt het vervolg allereerst af van lijn c in de kwartiergrafiek en de top van vandaag rond 235,5. Breken we daar doorheen dan gaan we naar het 61,8% niveau in de uurgrafiek rond 237,2 en eventueel naar de bovenkant van het dalend kanaal z'. Zowel dat 61,8% niveau als lijn z' kunnen dan de stemming in negatieve zin doen omslaan. Blijft lijn c daarentegen gehandhaafd als weerstand dan neem ik aan dat we achtereenvolgens naar 227,5 en lijn z gaan, dus naar de onderkant van het kanaal. Dit is op grond van de stand onder het 61,8% niveau in de daggrafiek de meest voor de hand liggende beweging, daar deze stand suggereert dat we naar 220,1 of lager zullen gaan.

En dan nog dit...

Dat ik niet de enige ben die zich zorgen maakt over de mogelijke toekomstige ontwikkelingen op de aandelenmarkten blijkt uit de grafiek hieronder. Beleggers keren terug naar de vluchthaven bij uitstek, het goud.

• U ziet de weekgrafiek van de goudprijs. Het goud bevond zich vanaf begin vorig jaar in een dalende correctie, een beweging die in oktober 2008 gestopt is ter hoogte van voorgaande toppen uit 2007. Oude weerstand is nieuwe steun geworden. De goudprijs is vandaag naar boven uit het dalend kanaal a-a' gebroken, waarmee er mogelijk een eind gekomen is aan de neerwaartse beweging.
• Zeker dat die beweging beëindigd is ben ik evenwel nog niet. De candle van vandaag staat met de bovenkant ter hoogte van het 61,8% Fibonacci niveau van de daling van vorig jaar. Dat niveau ligt rond $896. Wordt deze grens doorbroken dan volgt een terugkeer naar de top van vorig jaar rond $1027. Zolang de grens $896 echter nog niet met een slotstand doorbroken is blijft het onzeker of de beweging naar $1027 er komt, zij het dat de kans daarop zolang de stijgende steunlijn b intact blijft wel aanzienlijk is. Hoe dan ook, uit de doorbraak door lijn a' blijkt dat beleggers een veilige haven opzoeken met hun geld en dat is geen goed teken. -Ad Nooten-

(geplaatst vrijdag 23 januari 2009, 20.10u)

Eerder vandaag verschenen de volgende updates:

23 jan 09.15u: AEX naar beneden uit driehoek

23 jan 10.00u: Na uur al anderhalf procent lager

23 jan 11.00u: AEX-index onder kanaal geraakt

23 jan 12.00u: Index opgeveerd, steun rond 227,8

23 jan 13.00u: AEX nu bij potentiële weerstand

23 jan 14.15u: Nog geen duidelijke top ontstaan

23 jan 15.00u: Terug bij bodem van vanmorgen

23 jan 16.00u: AEX vanaf 227,8 opnieuw omhoog

23 jan 17.00u: W-vormige bodem voor AEX-index

Overzicht van eerder in En dan nog dit... besproken onderwerpen

Naar boven