-
Optimisme
troef na miljarden garanties van Europese overheden die
zijn weerga niet kennen, dat kenmerkt deze beursdag. De
AEX-index steeg met 10,6% en sloot het gap
dat vorige week vrijdag ontstond. Er heerst hoop
dat we het dieptepunt hebben bereikt. Kijk ik naar
bovenstaande grafiek dan kan ik het optimisme op grond
van de naakte technische feiten echter nog niet delen.
We bevinden ons in een dalende trend, iets dat zo blijft
zolang we onder lijn h noteren. Enige relativering is
ook noodzakelijk daar waar het gaat om het grote
percentage van de stijging van vandaag. Het gegeven dat
we met de index dit jaar zo'n 50% terrein kwijt zijn
geraakt zorgt ervoor dat we ten opzichte van het slot
van afgelopen vrijdag 100% zullen moeten stijgen om
terug te keren naar de stand van begin dit jaar. Dit is
voorwaar niet eenvoudig. Een derde punt is dat de
weekgrafiek afgelopen vrijdag uitwees dat de waarde 218
voor de AEX een aannemelijk koersdoel is. Dalingen
vinden plaats met op- en neergaande bewegingen, het is
dientengevolge niet ondenkbaar dat deze opleving er een
is binnen een dalende trend die ons uiteindelijk
inderdaad naar 218 of zelfs lager zal leiden. Laat de
aandelenmarkt eerst de dalende trend maar stoppen door
middel van een doorbraak door lijn h, dan is er wat meer
ruimte voor een gunstiger koersverloop.
-
De vraag
is allereerst of we naar lijn h toe zullen gaan, een
vraag die ik in de uurgrafiek zal proberen te
beantwoorden. De neerwaartse uitbraak uit het kanaal h-h'
is in ieder geval een valse
uitbraak geworden, waardoor de mogelijkheid voor een
stijging naar lijn h aanwezig is. Op een valse uitbraak
volgt namelijk vaak een beweging in de richting
tegenovergesteld aan de uitbraakrichting.
-
Uit de
daggrafiek met Bollinger
Bands blijkt eveneens dat er nog geen aanleiding
is voor optimisme. De lijnen van de indicator dalen
scherp en de index bevindt zich onder de middellijn, wat
wijst op een dalende trend. Hieraan komt bij dit stuk
gereedschap pas een eind als de beursgraadmeter naar
boven door de middellijn zou breken en daar zijn we nog
ver vandaan.
-
De
beweging van vandaag was in technische zin noodzakelijk
om de AEX terug te laten keren binnen de banden. Zoals
ik vorige week schreef duurt een stand onder deze
indicator meestal niet lang, de beweging van vandaag
past in technische zin dus goed. De terugkeer binnen de
onderste band maakt voor morgen zowel een daling als een
stijging weer mogelijk, terwijl afgelopen vrijdag een
stijging op grond van deze banden nog het meest
waarschijnlijk was.
-
Om een
inschatting te maken van de kansen op een stijging naar
lijn h plaatste ik Fibonacci
lijnen over de daling vanaf lijn h, van 344,2 naar
254,4. Mogelijke weerstandsniveaus vinden we rond 288,7,
299,3 en 309,9.
-
Eén
van de moeilijkste keuzes bij de plaatsing van Fibonacci
lijnen is het kiezen van de bewegingen waarover je die
tekent. Ik worstel daar nog regelmatig mee. Zo is er
bijvoorbeeld ook wat voor te zeggen om lijnen over de
daling 293,9 - 254,4 te tekenen, zoals ik dat hieronder
in de kwartiergrafiek heb gedaan.
- In
die grafiek ziet u dat het slot van vandaag rond het
76,4% Fibonacci
niveau
van die daling 293,9 - 254,4 ligt. Hoewel de kans erop
niet groot is, ligt er hier een kleine kans op
weerstand. Daarom heb ik voor het geval er zich een
daling voor mocht doen een extra set Fibonacci lijnen in
de grafiek geplaatst, namelijk die over de stijging
254,4 - 285.3. Deze lijnen zijn alleen geldig als we
morgen direct omlaag gaan, dat zeg ik er met nadruk bij.
Mogelijke steunniveaus vinden we dan rond 278, 273,5,
269,9 en 266,2. Verder zijn ook lijn x en de horizontale
stippellijn rond 275 nog potentiële steunlijnen.
- Stijgen
we morgen dan richt ik me op de Fibonacci niveaus uit de
uurgrafiek, om te beginnen 288,7.
Resumerend:
Een winst van 10,6%, dat is
de reactie op de maatregelen die dit weekend door de
gezamenlijke Europese overheden bekend werden gemaakt. Er
heerste opluchting. De grafieken tonen aan dat enige
terughoudendheid bij deze winst echter geboden is, met name
zolang we ons in de twee daggrafieken in deze analyse onder
lijn h en de middellijn van de Bollinger Bands bevinden.
Zolang we die beiden niet doorbroken hebben bevinden we ons
namelijk in een dalende trend, wat in combinatie met het
koersdoel 218 dat ik voor een wat langere periode van
maanden hanteer in een hervatting van de neerwaartse
beweging zou kunnen resulteren. Wat daarom de komende tijd
met name belangrijk is, is de beweging ten opzichte van lijn
h. Tussen de huidige stand en lijn h bevinden zich in de
uurgrafiek een aantal Fibonacci niveaus die weerstand kunnen
vormen, te weten 288,7,
299,3 en 309,9. Nemen we die uit dan bereiken we lijn h.
Voor het geval we morgen vanaf het 76,4% niveau in de
kwartiergrafiek meteen dalen heb ik voorlopig lichtgrijze
Fibonacci lijnen in de grafiek geplaatst, waaruit blijkt dat
er steun zou kunnen liggen rond 278,
273,5, 269,9 en 266,2. Verder zouden ook lijn x en de
stippellijn rond 275 eventueel steun kunnen bieden. We
hebben hiermee de scenario's voor morgen, laat die nieuwe
beursdag maar komen.
En
dan nog dit...
We hebben
jaren van voorspoed en economische groei achter ons, voor een belangrijk
deel veroorzaakt door een enorme geldgroei die jaar in jaar uit tussen 10 en
12% lag. De geldpersen draaiden volop, al dat nieuwe geld verdween uiteraard in de economie en
dat bracht ons groei en welvaart. Kenmerkend voor de periode 2003 tot 2007
is in mijn optiek een breed gedragen geloof dat overheden niet alleen in
staat zijn economische groei te creëren, maar ook met de juiste
maatregelen te handhaven. Als
je er maar genoeg geld in pompt dan komt het goed, zo leek het devies. Het
kwam ook goed, althans een aantal jaren. Vorig jaar echter werden we geconfronteerd
met de gevolgen van de ruimgeldpolitiek, een bubbel in de financiële sector.
De oplossing die overheden nu massaal kiezen is interessant, zij draaien
de geldkraan extreem ver open. Ministers van financiën overal ter wereld
hebben hun voorzichtigheid geheel laten varen, lenen honderden miljarden
en schrijven zonder terughoudendheid een cheque uit waarvan het
uiteindelijke bedrag open gelaten is. Er is geen precedent, niemand heeft
ervaring met staatssteun op deze schaal. Het risico is duidelijk. De
overheidsschuld zal toenemen en de rentelasten zullen moeten worden
verhaald op de burger. Dit zal leiden tot inflatie. Blijft de economische
groei gehandhaafd dan is dat geen probleem. Waar men dan voor zal moeten
zorgen is dat men op tijd de rente verhoogt om de inflatie weer af te
remmen om niet opnieuw een bubbel te veroorzaken. Vermindert de
economische groei daarentegen, een proces dat al enige tijd loopt, dan
ontstaat een cocktail van economische stagnatie in combinatie met
inflatie, stagflatie genoemd. De achtergrond voor het zo grootschalig
optreden is helder, er heerst een breed gedragen consensus onder
beleidsbepalers en economen dat het noodzakelijk is om te voorkomen dat
het financiële verkeer tot stilstand komt. In een poging dat te
bestrijden gaat men het grootste economische experiment aan dat ooit is
uitgevoerd, iets dat in de toekomst ofwel de geschiedenisboeken in zal
gaan als laatste stuiptrekking van het brede geloof in de maakbaarheid van
de economie ofwel als historische maatregel waarmee het financieel systeem
werd gered. Welke van de twee opties het wordt? Wie het weet mag het
zeggen. -Ad Nooten-
(geplaatst
maandag 13 okt 2008, 20.15u)
Eerder
vandaag verschenen de volgende updates:
13
okt 09.15u: AEX-index 5,8% hoger geopend
13
okt 10.00u: Index afgelopen uur zijwaarts
13
okt 10.30u: AEX valt dalende trendlijn aan
13
okt 11.15u: Dalende trend is intact gebleven
13
okt 12.00u: Opnieuw doorbraakpoging trendlijn
13
okt 13.15u: Teruggedraaide doorbraak trendlijn
13
okt 14.00u: Geen verandering in beeld AEX
13
okt 15.00u: Index valt top van vanmorgen aan
13
okt 16.00u: Stijging, gap niet geheel gesloten
13
okt 17.00u: Gap van afgelopen vrijdag is dicht
Overzicht
van eerder in En
dan nog dit... besproken onderwerpen
Naar boven
|