• De AEX-index heeft deze week de dalende lijn m bereikt, maar brak er niet doorheen. De candle waarmee we de lijn bereikten is er een met een smal lichaam in het midden. Het smalle lichaam betekent dat het slot van vanmiddag dichtbij de opening van afgelopen maandag lag. Het gegeven dat het lichaam in het midden staat wijst uit dat de index ondanks bewegingen naar boven en beneden over de hele week gezien uiteindelijk geen richting heeft weten te kiezen. De markt zal die keuze de komende week alsnog moeten maken. De keuze behelst hervatting van de daling waarbij lijn m weerstandslijn blijft of een vervolg naar boven waarbij lijn m doorbroken wordt.

• Het koersverloop van de afgelopen dagen heeft met name door de ontwikkeling van vandaag in de daggrafiek de vorm aangenomen van een vlag. Het patroon is nog niet afgerond, daarvoor is nog een uitbraak naar boven uit de formatie nodig. Brengt de markt die tot stand dan komt er een nieuwe poging om door lijn m te breken, een poging die dan wel eens succesvol zou kunnen zijn. Lijn m ligt komende maandag rond 306,6. Uiteraard dienen na een doorbraak door lijn m ook de stippellijn rond 307,5 en de laatste top rond 309,1 uitgenomen te worden. Zou de markt dat tot stand brengen dan volgt allereerst een stijging naar 318,2 en de vlag zou zelfs een koersdoel van ongeveer 338 punten geven. Daar houdt het goede nieuws dan nog niet mee op. Een stijging boven 309,1 zou namelijk ook nog eens een omgekeerd hoofd en schouders patroon met zich mee brengen met een doel dat rond 348 punten zou liggen. De rally die eind november startte zou dan een onvervalste eindejaarsrally worden, profijtelijk voor vele marktparticipanten en dus hooglijk gewenst in de markt.

• Het laagste punt van vandaag lag rond 297,3. Het is in het licht van de vlag in wording uiteraard niet de bedoeling dat we onder dat niveau belanden. Dat zou de ontwikkeling immers weer een stuk minder positief maken, met name als we daarbij ook nog naar beneden uit de vlag zouden breken. Die zou dan niet meer op de juiste wijze worden afgerond en dus zijn waarde verliezen.

• Het beeld in de daggrafiek met Bollinger Bands wordt een klein beetje positiever, want de middellijn loopt wat op. Beslissend is het echter niet. Het enige dat op grond van deze indicator momenteel gezegd kan worden is dat de bovenste lijn als potentiële weerstandslijn geldt en de middellijn als potentiële steunlijn. Van beide lijnen zijn we nog een behoorlijk eind verwijderd, waardoor we de stand van zaken in deze indicator op dit moment niet mee hoeven te nemen in ons eindoordeel.

• Wat in de daggrafiek een vlag was laat zich in de uurgrafiek niet zo eenvoudig tekenen. Er zijn namelijk twee patronen te ontwaren, het kanaal n-n' dat ik gisteren tekende en het kanaal u-r dat vandaag is gevormd. We zullen achtereenvolgens naar boven door de lijnen r en u' moeten breken willen we een poging krijgen om door lijn m in de daggrafiek lijn te breken die rond 306,6 ligt.

• Steun lag er vanmiddag rond 302,3, een eventuele daling daaronder zou inhouden dat we toch weer in de richting van de onderste lijnen gaan bewegen. Het zou een gemiste kans zijn.

• Het koersverloop aan het einde van de middag wijst uit dat beleggers met een goed gevoel het weekend in zijn gegaan. Er werd een dalende wig afgerond waarvan het laagste punt op het 61,8% 303,4 van de laatste stijging in deze grafiek lag. Het optimisme wat niet groot genoeg om al in een doorbraak door lijn r te resulteren, maar uit het gegeven dat het slot net onder die lijn lag wordt wel duidelijk dat beleggers voor aanstaande maandag een stijging voorzien. Maandag zal blijken of deze verwachting uitkomt.
• De ontwikkeling maakt naast de grens 302,3 die ik bij de uurgrafiek noemde ook het 61,8% niveau rond 303,4 belangrijk. Een eventuele daling onder 303,4 zou een terugkeer naar 302,3 inhouden, met daarbij het risico dat we door die grens breken. Zou die ontwikkeling zich voordoen dan zou dat in het licht van het slot net onder lijn r een zwakke ontwikkeling zijn. Negatief zouden de zaken echter pas worden bij een daling onder de lijnen n en u.

Resumerend: 

Twijfel, dat is wat de candle van deze week weergeeft. De markt heeft na bewegingen omhoog en omlaag toen puntje bij paaltje kwam geen richting weten te kiezen. Dat zal de komende week dus moeten gebeuren. Waar alles om draait is de dalende lijn m in combinatie met weerstand rond 307,5 en 309,1. Wordt dat alles uitgenomen dan gaan we naar 318,2 of hoger en wordt de rally waar we sinds eind vorige maand mee bezig zijn een eindejaarsrally, sterk gewenst in de sector. Beleggers hebben er gezien de vlag die in de daggrafiek is ontstaan, de dalende wig in de kwartiergrafiek en het slot net onder lijn r in de kwartiergrafiek een goed gevoel bij. Zij gaan gezien deze ontwikkeling uit van een vervolg naar boven. We dienen aanstaande maandag om dit vervolg naar boven te kunnen realiseren allereerst naar boven door de lijnen r en n' in kwartier- en uurgrafiek te breken. Vervolgens zal lijn m uit de week- en daggrafiek doorbroken moeten worden, die ligt komende maandag rond 306,6. Is dat voor elkaar dan moet er afgerekend worden met de grenzen 307,5 en 309,1, waarop we dan verder omhoog kunnen. Dit is het spoorboekje voor de rit naar boven, wat gezien het koersdoel 338 van de vlag en het doel 348 van het potentiële voortzettingspatroon nog eens een heel voorspoedige rit zou kunnen worden ook. Steun lag er vanmiddag rond 303,4 en 302,3. Zouden we onder die grenzen belanden dan wordt het beeld zwakker. Echt zwak zou het worden bij een daling onder de lijnen n en u, want dat zou inhouden dat de trein de andere kant op zou rijden. Het moge duidelijk zijn dat het spoorboekje er dan heel anders uit zou gaan zien, maar daar wil ik omdat we daar op dit moment ver van weg zijn niet op in gaan. Eerst maar eens zien of de lijnen r, n' of m doorbroken worden, dan wel als stootblok fungeren.

En dan nog dit...

Net als in de daggrafiek van de AEX behoort de afronding van een hoofd en schouders voortzettingspatroon in de daggrafiek van de DAX tot de mogelijkheden. Het is nog speculeren, dat wel.

• Speculeren op toekomstige patronen is uiteraard gevaarlijk. Ik wil er dan ook voor waken de mogelijke ontwikkeling die ik ga beschrijven als een voldongen feit te bespreken, het is op dit moment niet meer dan een mogelijkheid. De laatste candle in de daggrafiek van de DAX is een piercing line, net als die in de daggrafiek van de AEX overigens. Dit is een potentieel bodempatroon. Stel dat die bodem wordt bevestigd en er volgt een doorbraak door de toppen rond 6175 die samenvallen op het 76,4% niveau, dan wordt er een omgekeerd hoofd en schouders patroon afgerond. Deze formatie zou ten opzichte van de voorgaande stijging fungeren als voortzettingspatroon. Het 76,4% niveau zou de neklijn worden van het patroon, het hoofd en de schouders heb ik aangegeven met bogen eronder. Bij de rechtse boog heb ik een vraagteken geplaatst als teken dat we nog niet weten of deze daadwerkelijk wordt afgerond. Zou dat wel gebeuren en het bodempatroon daadwerkelijk afgemaakt worden dan zou dat een koersdoel van ongeveer 6990 geven. Dat is een niveau waar eerder steun lag, aangegeven met een stippellijn in de grafiek. Dit is een interessante optie nietwaar. Deze optie gaat verloren mocht de DAX dalen en door de bodem rond 2800 en de stippellijn rond 5760 zakken, want dat zou een aanmerkelijke verzwakking betekenen. -Ad Nooten-

Geplaatst vrijdag 9 dec 2011, 19.37u.

Eerder vandaag verschenen de volgende updates:

9 dec 09.15u: AEX na lagere start direct gestegen

9 dec 10.00u: Markt lijkt content met het akkoord

9 dec 11.00u: Top rond het 50% Fibonacci niveau

9 dec 12.00u: Bodem op 50% en vervolg omhoog

9 dec 13.00u: AEX staat al op een winst van 1,9%

9 dec 14.15u: Korte termijn top beursgraadmeter

9 dec 15.00u: AEX is gedaald naar 50% niveau

Philips: Vlag in wording iets boven bodem 2009

9 dec 16.00u: Bodem op 61,8% Fibonacci niveau

9 dec 17.00u: Dalende lijn weerstand voor AEX

Agenda van maandag 5 dec t/m vrijdag 9 dec 2011

Overzicht van eerder in En dan nog dit... besproken onderwerpen

Naar boven