• De index is onder het 61,8% Fibonacci niveau op 328 gesloten en dat is een teken dat er nog een verdere daling in het vat zou kunnen zitten. Over het algemeen levert een daling onder het 61,8% niveau namelijk een daling naar het beginpunt op van de beweging waarover je de Fibonacci lijnen hebt geplaatst. In ons geval zou dat een daling naar 305 betekenen.

• De candle van vandaag omvat zijn voorganger volledig, we noemen dit type candle een engulfing bearish line. Na een stijging betekent dit patroon een omkeer, want zoals de naam al zegt is het een bearish patroon. Het kan ook in een daling dezelfde negatieve lading hebben, maar dat is niet zeker. Er zijn gevallen bekend waarin dit patroon juist een bodem aangaf en men heeft dat effect een last engulfing bottom genoemd. We kunnen er dus ondanks de negatieve betekenis van het patroon niet zeker van zijn dat de daling door zal lopen.

• Een tweede reden tot twijfel wordt gevormd door de divergentie tussen de index en het MACD histogram, dat is het staafdiagram onder de grafiek. Deze indicator heeft in tegenstelling tot de AEX geen lagere waarde bereikt, de indicator gedraagt zich dus niet hetzelfde als de index, men noemt dat divergentie. Divergentie kan een voorbode zijn voor een omkeer, al is dat niet zeker. De index zou natuurlijk ook gewoon door kunnen dalen waarbij de indicator alsnog een lagere bodem zou kunnen maken, dat is niet met zekerheid te stellen. De aanwezigheid van divergentie is echter wel een reden om voorzichtig te zijn, zeker nu er zoals in het vorige punt duidelijk werd sprake zou kunnen zijn van een last engulfing bottom. Met dit alles in het achterhoofd gaan we naar de uurgrafiek kijken.

• In de uurgrafiek zagen we in het eerste uur nog een poging het verkoopsignaal dat gisteren was ontstaan door de uitbraak uit de stijgende wig te elimineren, ik noem dat maar de oude reflex van de markt. Men heeft de afgelopen maanden deze truc bij voortduring uitgehaald, bij opening werd meteen een stijging tot stand gebracht in een poging diegenen die geanticipeerd hadden op een daling op het verkeerde been te zetten. Voorheen resulteerde dat vrijwel altijd in verdere stijgingen, zo bleven we maand na maand naar boven gaan. Vandaag verliep het echter anders en dat is eerlijk gezegd wel gezond voor de markt. De markt liet zich niet bij de neus nemen en daalde alsnog verder, daarmee gehoor gevend aan het verkoopsignaal van gisteren. Dit is ook hoopgevend voor de technische analyse. Verkoopsignalen waren maanden lang onbetrouwbaar doordat ze door krachtige marktpartijen direct werden teruggedraaid. Het ziet er naar uit dat de markt zich langzamerhand wat normaler gaat gedragen, al moet ik erbij zeggen dat deze gewoonte niet meteen uit de markt zal zijn verdwenen. Daar zijn waarschijnlijk nog fellere dalingen voor nodig, omdat het gaat om een afweging tussen risico en rendement voor de partijen die de markt manipuleren. Slaat de balans door naar een te groot risico ten opzichte van het te behalen rendement dan zal men het wel uit zijn hoofd laten.

• Aan de wig ging een daling van ongeveer 16 punten vooraf en dat zou de index vanaf het uitbraakpunt ook 16 punten naar beneden kunnen brengen. We zouden dan op 315 uitkomen.

• Voor dit vervolg is het dan wel van belang dat de daling zich snel voortzet en daar schortte het vanmiddag nog aan. We kunnen daarvoor beter overstappen naar de volgende grafiek waarin iedere candle een kwartier voorstelt. De grafiek geeft meer detail.

• We vormden vanmiddag een vlag waar we naar beneden uit braken. In en na die vlag deden we net als de andere Europese beurzen niets anders dan als een hondje achter de Amerikanen aanrennen, eerst achter de futures en daarna achter de beurzen. Het is erg gênant voor een continent dat zich voorgenomen heeft een grote economische macht te worden. Het laat zich raden wat er van deze plannen gaat komen.

• De Amerikanen brachten ons eerst naar beneden uit de vlag, maar brachten ons er vervolgens ook weer terug in. De vlag heeft daardoor geen waarde meer, ik heb hem slechts in de grafiek laten staan om dit te laten zien. Ook als na de vorming van een patroon niet gebeurt wat het patroon voorspelde vormt dat namelijk belangrijke informatie. De informatie in dit geval is dat men de daling probeert te stoppen.

• Dit blijkt ook uit de voorlaatste candle die zijn voorganger volledig omvat. Het is een engulfing bullish line, de tegenhanger dus van het patroon uit de daggrafiek. Dit is in een daling een mogelijk bodempatroon en gevoegd bij de mislukte vlag doet dat een waarschuwingslampje branden, de daling ligt misschien toch niet zo voor de hand als je op grond van de daling onder 328 in de daggrafiek zou denken.

• De daling is echter nog niet gestopt, of dat gebeurt gaan de Amerikanen vanavond voor ons bepalen. Ik heb als leidraad de lijn p geplaatst, een stijging door die lijn zou de poging tot bodemvorming versterken.

Resumerend: Als ik me er eenvoudig van af zou willen maken zou ik op grond van de daling onder het 328 niveau (61,8% Fibonacci) en de daling uit de wig in de uurgrafiek een voortzetting van de daling naar in eerste instantie 315 en mogelijk later 305 voorspellen. Zo eenvoudig ligt dat niet, al zeg ik niet dat het niet zou kunnen gebeuren. De engulfing bearish line in de daggrafiek zou een bodempatroon kunnen zijn, de divergentie in diezelfde grafiek kan eveneens een bodem aangeven en het mislukken van de vlag in de 15min grafiek in combinatie met de engulfing bullish line in die grafiek doet een alarmbelletje rinkelen. Ik wil dat belletje niet negeren, er is zeker een kans dat we morgen een herstel gaan zien. Blijven we echter onder lijn p in de 15min grafiek dan was het een vals alarm en kunnen we gewoon naar 315.

En dan nog dit.... 

The one thing worse than being wrong is staying wrong.

Steve Nison