• De markt blijft spotten met toppatronen. Werd gisteren de engulfing bearish line nog bevestigd met een rode candle, vandaag sloten we boven dat toppatroon. Het heeft in het huidige marktsentiment weinig tot geen zin nog te spreken over toppatronen, de "houdbaarheid" van dergelijke patronen is maar kort. De engulfing bearish line bleek niet betrouwbaar.

• De stijging past wel bij de stijgende rechthoekige driehoek mm' en we hebben deze driehoek vandaag aan de bovenkant verlaten, al is het maar nipt. Het was zoals ik gisteren al schreef een strijd rond een aantal patronen en de dalende lijn F'.

• Terugkijkend kan de daling van gisteren gezien worden als een test van die lijn F', waarbij die lijn vandaag is gepromoveerd tot steun en de eerdere uitbraak door de lijn bevestigd. Het ziet ernaar uit dat we morgen ook in de weekgrafiek de dalende lange termijn trend gaan breken. We gaan in de uurgrafiek bekijken wat daar voor nodig is.

• Allereerst zullen we natuurlijk naar boven uit de rechthoek moeten breken die vandaag is ontstaan. Een rechthoek is over het algemeen een voortzettingspatroon, dus een stijging is zeer wel mogelijk. In de 15min grafiek zullen we direct overigens zien dat het patroon er daar iets anders uitziet, maar eerst wil ik terugkijken op de dag aangezien er wel een aantal voor de technische analyse belangrijke zaken zijn te constateren.

• Allereerst zijn we het exhaustion gap dat eergisteren ontstond gepasseerd waardoor het gap geen exhaustion gap meer genoemd mag worden. Een exhaustion gap is een gap dat na een runaway gap optreedt en dat binnen enkele candles gesloten wordt. Het geeft normaalgesproken aan dat een rally zijn langste tijd heeft gehad, maar in dit geval gaf het een verkeerd signaal.

• Vervolgens is er de dark cloud cover die op diezelfde dag met de eerste candle ontstond. Dit patroon is een redelijk betrouwbaar toppatroon, maar het zette me op het verkeerde been.

• Dan is er de divergentie tussen index en MACD histogram waar ik al dagen over spreek. Divergentie is het verschijnsel dat een indicator lagere toppen maakt terwijl de koers stijgt en het geeft volgens alle theorie boeken een waarschuwingsignaal dat een top gezet is of nabij is. Door de stijging van vandaag heeft het MACD histogram alsnog een hogere top gemaakt en dat houdt in dat ook de divergentie een verkeerde suggestie gaf. Ik hield hier al wel rekening mee omdat divergentie al maanden geen juiste voorspelling geeft van de koersontwikkeling, maar feit is dat een nuttig stuk gereedschap niet meer werkt.

• Verder constateerde ik gisteren al dat er iets vreemds zichtbaar was in deze grafiek, een verschijnsel dat zich vorig jaar ook regelmatig voordeed. De daling was namelijk precies halverwege twee Fibonacci lijnen op 339 gestopt (niet meer zichtbaar in deze grafiek, maar nog wel in die van gisteren), terwijl een daling naar het 38,2% niveau of lager normaal zou zijn geweest. Achteraf blijkt 339 inderdaad de bodem te zijn geweest, waardoor we de Fibonacci lijnen kunnen toevoegen aan het steeds maar uitdijende lijstje van gereedschappen die niet meer volgens verwachting werken.

• Dan is er tenslotte nog mijn theorie dat gaps vrijwel altijd worden gesloten, hetgeen reden voor mij was om met een daling rekening te houden. Er staan in deze grafiek namelijk nog een gap rond 332 en een runaway gap rond 336 open. Mocht de uitbraak zich morgen voortzetten dan betekent dit dat deze gaps met grote waarschijnlijkheid niet meer gesloten zullen worden en kan deze theorie in de prullenbak. Al met al is er nogal wat schade aangericht aan de gereedschapskist waarmee is als technisch analist werk, terwijl ik alleen maar kan gissen naar de oorzaken. Ik kan alleen maar constateren dat de markten niet functioneren zoals ze zouden moeten functioneren. 

• Zoals ik bij het eerste punt onder de uurgrafiek schreef ziet het patroon er in deze grafiek niet uit als een rechthoek, maar in feite als een dalende rechthoekige driehoek tussen de lijn v' en de stippellijn w. Dit is een bearish patroon dat overigens niet erg vaak als toppatroon voorkomt, maar meestal als voortzettingspatroon in dalingen. De betekenis is echter hetzelfde. U ziet het verschil in interpretatie in de uurgrafiek en de 15min grafiek, zien we het als rechthoek dan gaan we naar boven, zien we het als dalende driehoek dan gaan we juist naar beneden. Het is moeilijk te zeggen welke het wordt, we moeten de lijn v' maar in de gaten houden. Komen we daarboven dan wint de rechthoek.
• Ook hier is een zorgwekkend feit voor de technische analyse te constateren, namelijk een opwaartse uitbraak uit driehoek uu'. De driehoek kan, daar waar het gaat om dalingen, worden toegevoegd aan het lijstje onbetrouwbare patronen. Dat zagen we nog eens bij de driehoek vv'. We braken aan de onderkant uit en dat had eigenlijk tot een daling moeten leiden. De handelaren zetten er echter meteen een tandje bij om de index weer boven de lijn v te brengen, maar dat lukte niet helemaal. Na het slot van de markt, bij de slotveiling, hadden ze echter geen tegenstand meer en konden de index nog mooi in de driehoek zetten. De les: een neerwaartse uitbraak uit een driehoek is geen garantie voor een daling.

Resumerend: De index is vandaag naar boven uit de stijgende driehoek gebroken, maar u heeft gezien dat dat ten koste is gegaan van een flink aantal gereedschappen uit de technische analyse die niet meer werken. Dit is zoals de regelmatige bezoeker weet een proces dat al vele maanden aan de gang is en dat mijn werk als technisch analist ernstig belemmert. U zult andere analisten, die veelal voor een broodheer werken, hier niet over horen omdat de belangen voor hen anders liggen. Daarom heb ik op deze pagina geprobeerd te laten zien wat er vandaag op het technische vlak voor schade is aangericht, zodat u in ieder geval een volledig beeld krijgt. De markt beweegt niet zoals dat in het verleden gebeurde en beweegt dus niet zoals in vele boeken over technische analyse is beschreven. U kunt dat aan de technische analyse wijten, dat is uw goed recht en u kunt gelijk hebben. Ik heb immers niet de wijsheid in pacht. Ik wijt het echter aan onbalans in de markt, de markt wordt overheerst door lange termijn beleggers die alleen aan de koopkant opereren en er inmiddels in geslaagd zijn vele kleinere partijen die zowel naar boven als naar beneden handelen uit de markt te drukken. We zagen dit eerder deze week ook al terug in de afgenomen omzet op de optiebeurs van Euronext. Die omzet werd jaren geleden met name gegenereerd door kleine marktdeelnemers, maar dat is veranderd doordat velen verdwenen zijn. Er is daardoor veel minder neerwaartse druk en dat leidt automatisch tot het falen van patronen die naar beneden wijzen. Juist de kleine partijen zijn namelijk de eersten om op dergelijke signalen te reageren door puts te kopen, maar doordat de omvang van die groep slinkt kunnen de lange termijn beleggers dit gemakkelijk opvangen. Dit betekent oplopende verliezen voor de particuliere handelaar of kleine firma's waardoor velen van hen uit de markt zijn gestapt. Voeg hier de overmaat aan positief nieuws van analisten en economen, eveneens belanghebbenden, aan toe en u hebt uw stijging die dwars door alles heengaat. We zien die stijging met name in de Verenigde Staten en dat vertaalt zich bij ons door de verzwakkende dollar als het voorkomen van dalingen. Feit is dat we vandaag uitgebroken zijn en dat daardoor een stijging in het verschiet ligt. Dat heeft echter niets meer te maken met normale marktbewegingen die gerelateerd zijn aan betrouwbare signalen van bedrijven en overheden, het heeft te maken met belangen. Daar komt een keer een eind aan, maar daar is een trigger voor nodig. Aan die trigger heeft het tot nu toe ontbroken. -Ad-

En dan nog dit....Vandaag vier ik het heuglijke feit dat het aantal bezoeken aan de homepage van deze site boven 1.000.000 is gekomen, een naar mijn gevoel een enorm aantal "pageviews" (pageview is de technische term voor een bezoek). Ik ben daar vanzelfsprekend blij mee en er eerlijk gezegd ook een klein beetje trots op. Fijn dat u me blijft bezoeken ! -Ad-