• Het volgen van de beurs is soms net zo enerverend als voortdurend kijken hoe het gras groeit, het schiet maar niet op. De index heeft deze week een candle gemaakt die binnen zijn voorganger valt, het is een bearish harami. De candle van vorige week leek nog het meest op een dark cloud cover en daardoor staan er twee candles achter elkaar die de beurs een negatieve bijsmaak geven.

• Het grote plaatje kent u inmiddels als regelmatig bezoeker wel, zoniet dan kunt u dat via de link historie nog teruglezen. Vorige week heb ik voor dat grote plaatje de maandgrafiek gebruikt, daarom laat ik het vandaag bij de weekgrafiek.

• De divergentie is de moeite van het noemen waard, terwijl de index de afgelopen maanden steeg is er langs de toppen van het MACD histogram onder de grafiek een dalende lijn te trekken en dat waarschuwt voor een mogelijke omkeer.

• Ten opzichte van de vorige week heb ik in deze grafiek nog een extra lijn getrokken, de lijn K. Ik heb dat gedaan naar aanleiding van onderstaande lijngrafiek die ik van de weekgrafiek heb gemaakt, hij komt namelijk min of meer overeen met de lijn a'.

• Deze lijngrafiek (een grafiek waarin alleen het slot van iedere week wordt gebruikt en hoog/laag/opening geen rol spelen) geeft een verfrissend eenvoudig beeld van de AEX index. Ontdaan van alle ruis, meer zijn alle uitschieters naar boven en naar beneden natuurlijk niet, blijft er een heel simpel patroon over. De lijnen a en a' vormen samen een stijgende wig. Waarom komt hij daar nu pas mee, zult u zich waarschijnlijk afvragen. Welnu, u heeft misschien aan mij gemerkt dat ik moeite heb de koersontwikkeling van de afgelopen maanden te duiden. De voornamelijk zijwaartse koersontwikkeling die is ontstaan doordat in onderliggende grafieken zoals de uurgrafiek bij voortduring toppatronen en verkoopsignalen werden genegeerd hebben me heel erg voorzichtig gemaakt. Het heeft me ertoe gebracht de zaak eens zoveel mogelijk te simplificeren. Een lijngrafiek van de weekkoersen is dat summum van eenvoud, het is een grafiek waarmee je alleen de grote lijnen ziet.

• De stijgende wig is een bearish patroon, dat wil zeggen dat het aannemelijk is dat we het aan de onderkant gaan verlaten. Ik zal deze eenvoudige grafiek de komende weken dan ook samen met u gaan volgen. De grenzen van dit patroon liggen de komende week op 356 en 365, het gaat dan natuurlijk om de slotkoers op vrijdag.

• Het blijft natuurlijk de vraag welke lijn het beste is aan de onderkant, de lijn a in deze grafiek of de lijn J in de eerste grafiek. De lijnen lopen niet langs dezelfde punten en je kunt ze niet zomaar vergelijken. Ik wil om de zaken simpel te houden de lijn a in eerste instantie in de gaten houden, een daling onder die lijn zou een eerste teken zijn van een stijging die aan zijn eind komt. Een tweede reden om lijn a en 356 aan te houden is gelegen in de daggrafiek.

• In die daggrafiek ligt lijn s de volgende week namelijk rond diezelfde waarde en dat maakt dit punt interessant. Een daling onder lijn s zou betekenen dat de index naar lijn m zou gaan bewegen en die lijn m komt weer overeen met de lijn J in de eerste grafiek. U ziet dat alles zo op elkaar aansluit.

• De candle van vandaag is een engulfing bearish line vanwege het feit dat hij het lichaam van zijn voorganger omsluit. Het zou voor de kracht van het patroon beter zijn geweest als hij de gehele candle had omvat, maar de candle is desondanks negatief.

• Het is bepaald niet alles koek en ei op de beurs, dat heeft u waarschijnlijk bij de eerste oogopslag gezien aan deze uurgrafiek waarmee we wat dieper ingaan op de koersontwikkeling. De lange rode candle spreekt boekdelen, er was iets mis vandaag. Om 14.30u kwamen de werkgelegenheidscijfers uit de VS en die veroorzaakten deze candle. Waarom de werkgelegenheid in de VS zo'n reactie veroorzaakt en allerlei negatieve berichten over de Nederlandse en Europese economie niet is de grote vraag, het toont wel hoe wanhopig we ons in Europa als een drenkeling vastklampen aan de beursontwikkeling in de Verenigde Staten. Dat zag je ook aan het herstel na de val, dat herstel werd veroorzaakt doordat de Amerikaanse indices het openingsverlies snel omzetten in winst en wij die beweging naadloos volgden. In datzelfde tijdsbestek ging de Euro ook van $1,22 naar $1,24, maar dat liet ons koud.

• De daling heeft ons tot het 50% Fibonacci niveau gebracht, een potentieel omkeerpunt. Pas als de index onder 356,5 zou komen (daar hebben we die 356 uit bovenstaande grafieken weer) zou er in deze uurgrafiek een daling naar 352,5 in het vat zitten.

• Ter beoordeling van het herstel vanaf het 50% niveau in de uurgrafiek heb ik de 15min grafiek voorzien van Fibonacci lijnen die betrekking hebben op de laatste daling van vandaag. Deze lijnen kunnen me helpen in de beoordeling van de kans die er is op een vervolg naar beneden. De Amsterdam Exchange IndeX is vanaf het laagste punt precies tot het 61,8% niveau opgeveerd en daarna weer gaan dalen. Dit maakt de kans op een vervolg naar beneden groot, voorwaarde is vanzelfsprekend dat de index maandag niet alsnog die grens rond 360,5 gaat passeren.

• Tenslotte wil ik u nog wijzen op de bijzondere koersontwikkeling rond lijn z eerder vandaag. De index daalde gisteren onder die lijn, maar slaagde er meteen bij de opening vandaag al in er weer boven te komen. De lijn fungeerde vervolgens tot halverwege de dag als steun. We zagen dit verschijnsel deze week al eerder en dat was aanleiding voor mij om er een naam aan mee te geven, de tijdelijke dip. Ik schreef daar om 12.00u een update over: Opnieuw een tijdelijke dip. Mijn arsenaal aan patronen is deze week met twee patronen uitgebreid, ik introduceerde eergisteren namelijk ook de opvolgende trendlijn. Klikt u voor uitleg op een van beide benamingen, u vindt ze beiden terug op één pagina.

Resumerend: KISS, een afkorting van "keep it simple, stupid !", is een uitdrukking die je in allerlei boeken in uiteenlopende betekenissen tegenkomt. Ik meen deze week maar eens een eigen toepassing van die uitdrukking te moeten presenteren met de stijgende wig in de lijnversie van de weekgrafiek, die uitblinkt door zijn eenvoud. Of hij ook uitblinkt door zijn waarde zal nog moeten blijken natuurlijk. De stijgende wig verklapt ons dat de kans op een daling groot is. De daggrafiek sluit daarbij aan met een engulfing bearish line, al moeten we niet uit het oog verliezen dat we nog steeds in een stijgende trend zitten. Een stijgende trend moeten we niet tot beëindigd verklaren voor we daar ook daadwerkelijk bewijs van zien en dat bewijs komt er pas als we onder lijn m in de daggrafiek zouden dalen. Uit de uur- en de 15min grafiek kun je de conclusie trekken dat de kans op een vervolg naar beneden voor de korte termijn groot is, al zal men daar in de VS vanavond de voorzet voor moeten gaan geven. Op dit moment (19.40u) is daarvan nog niets te zien, men beweegt rond het slot van gisteren. Laat ik toch mijn nek maar eens uitsteken, speciaal voor een lezer die me meldde graag een wat explicietere mening van mij te zien. Vanaf volgende week gaan we dalen en dat zal moeten beginnen met een daling onder 356. Ik wens u een genoeglijk weekend. -Ad-

En dan nog dit.... 

The farther backward you look, the farther forward you can see.

Winston Churchill
 

Naschrift 23 maart 2004: Ik heb vandaag de naam van de tijdelijke dip veranderd in korte breuk. Deze nieuwe naam is zowel te gebruiken bij een tijdelijke daling onder een stijgende trendlijn als bij een tijdelijke opleving boven een dalende trendlijn en past daarom beter als naam voor het patroon.