|
-
De rode candle van vandaag plaatst me voor de vraag of
deze candle de bevestiging is voor de topvorming zoals die door de divergentie
tussen index en het MACD
histogram werd aangekondigd. De beweging van de indicator onder de
grafiek week de afgelopen maanden af van die van de index, langs de
toppen van de indicator ontstond namelijk een dalende rode lijn terwijl
de index gedurende die periode juist steeg. Dit uiteenlopende gedrag
noemen we divergentie. Vroeger zou deze divergentie in combinatie met de
rode candle voor mij direct aanleiding zijn geweest om van een daling
uit te gaan, zeker gezien de lange rally zonder winstnemingen die we
achter de rug hebben. Vandaag echter twijfel ik daaraan, twijfel die
wordt gevoed door het besef dat zowel index als aandelen zich
tegenwoordig vrijwel structureel niets meer van divergentie aantrekken
en zelfs net zo lang doorstijgen tot de divergentie verdwenen is.
-
Op het patroon dat we in de grafiek zien durf ik evenmin
af te gaan. De laatste drie candles vormen samen een zogenaamde evening
star, een potentieel omkeerpatroon dat het afgelopen jaar eveneens zwaar aan betrouwbaarheid heeft ingeboet. Net als
divergentie zou me dit in het recente verleden nog op het spoor van een
daling hebben gezet, maar omkeerpatronen uit de candlestick techniek
zijn met name de afgelopen maanden dermate onbetrouwbaar en gemakkelijk
passeerbaar gebleken dat ik sterk aarzel.
-
Daarnaast is er natuurlijk het niet onbelangrijke
gegeven dat de stijgende trend nog allesbehalve beëindigd is, het is
gevaarlijk om in zo'n situatie al van een daling uit te gaan. De
stippellijn door recente toppen rond 441,1 zou net als lijn h zonder
meer steun kunnen geven waardoor de stijgende trend intact kan blijven
en zelfs de stippellijn rond 436,4 waar we eerder steun vonden zou daar
nog voor kunnen zorgen. Alle reden om voorzichtig met mijn conclusies te
zijn.
-
De uurgrafiek voegt een negatief element toe aan deze
analyse, dat is namelijk de daling onder lijn p die ik vandaag onder de
laatste bodems tekende. Deze lijn gaf aan dat de beurs trachtte de
stijgende trend met een steiler verlopende steunlijn dan
de lijn h voort te zetten, maar dat plan mislukte in het laatste deel van de handel toen
de index onder lijn p daalde.
-
Ook hier zit ik echter met het dilemma dat ervaringen
van de laatste tijd me leren dat dalingen onder trendlijnen -die in
principe een korte termijn verkoopsignaal vormen- de laatste tijd
vrijwel steeds gevolgd werden door een stijging waarmee in korte tijd het signaal
niet alleen teniet werd gedaan, maar ook nog eens omgedraaid werd in
een koopsignaal. Op ieder verkoopsignaal wordt door kopers door middel
van het plaatsen van extra orders gereageerd, met opzet geplaatste extra vraag die dan leidt
tot een stijging. De daling onder lijn p is negatief, maar ik ben er
niet zeker van dat ik dit tegenwoordig nog straffeloos zo kan
interpreteren.
-
Het belangrijkste element in deze uurgrafiek -een sterk
positief element- is het proces van hogere toppen en hogere bodems dat
al sinds eind oktober vorig jaar voortdurend intact blijft. Het vormt de
basis voor de stijgende trend. In principe is een daling onder 442,4
voldoende om dit proces te breken, maar daar we in de daggrafiek zagen
dat de stippellijn op 441,1 belangrijk is wil ik die niet negeren. De
candle van 3 januari waarmee we kortstondig onder 441,1 kwamen had zijn
laagste punt op 440, ook dat is daarom van belang. Zo heb ik een lijstje
van punten waarop we steun zouden kunnen vinden en kom ik nauwelijks
verder.
Resumerend:
De met een rode candle bevestigde divergentie en de evening star in de
daggrafiek zouden me er voorheen zonder meer toe hebben gebracht om een
daling te verwachten, maar ik word desondanks door twijfel geplaagd.
Divergentie, omkeerpatronen en dalingen onder trendlijnen zijn met name de
laatste maanden zo vaak door een stijging gevolgd dat ik behoorlijk ben gaan
twijfelen of dergelijke technieken nog wel de juiste grond vormen om de
markt bij het huidige sentiment te beoordelen. De markt wordt namelijk
opvallend vaak juist op momenten dat er een daling dreigt naar boven
gedreven alsof een onzichtbare hand de zaak naar boven duwt. Verder liggen
er op 442,4, 441,1 en 440 nog steunniveaus waar de index door deze hand
gered zou kunnen worden en dan heb ik nog niet gesproken over lijn h en de
stippellijn op 436,4 die eveneens als kandidaat-steun in aanmerking komen.
Ik heb besloten de Bollinger Bands in een mogelijke omslag zwaar te laten
tellen, pas als de index onder de middellijn komt hebben we een concrete
aanwijzing over een op grond van divergentie en evening star mogelijk op
handen zijnde omslag. Deze middellijn ligt morgen rond 437 en stijgt, ik zal
deze als we verder zouden dalen van dag tot dag volgen. Iedere steun uit het
lijstje dat ik genoemd heb die op weg naar 437 sneuvelt vormt vervolgens een
extra minpuntje en draagt bij aan de vergroting van de kans op een daling.
Zo wil ik het stap voor stap volgen en geleidelijk mijn bewijzen verzamelen.
Die bewijzen zijn me op dit moment nog te mager, de stijgende trend is op
grond van Bollinger Bands en het proces van hogere toppen en hogere bodems
namelijk nog zonder meer intact en de negatieve punten daarom niet meer dan
een voorlopige indicatie dat zich een correctie voor zou kunnen gaan doen.
En dan nog dit....
U realiseert zich waarschijnlijk dat de wisselkoersverhouding tussen de
euro en de dollar van groot belang is voor de resultaten van ons in de AEX
genoteerd bedrijfsleven. Dat bedrijfsleven is nogal internationaal
georiënteerd en ontvangt zijn inkomsten voor een groot deel in dollars. Een
sterker wordende euro is daarom ongewenst, toch is dat nu juist zoals blijkt
uit onderstaande weekgrafiek wat de komende tijd dreigt te gebeuren.
- De koers van de euro is het afgelopen jaar gedaald en daarbij is het
kanaal bb' gevormd, de euro is daar naar boven uitgebroken. Dit kanaal
kan ten opzichte van het voorgaande kanaal aa' als een vlag
dienst gaan doen. Een vlag is een voortzettingspatroon en dit zou dus
inhouden dat de euro op het punt staat de opmars uit de jaren 2002-2004
voort te zetten.
- Er is natuurlijk nog een kans dat zich een lagere top gaat vormen
waarmee een verdere stijging voorkomen wordt, daarom plaatste ik Fibonacci
lijnen in de grafiek. Iedere magenta stippellijn met een percentage
ervoor behelst een niveau waarop zo'n lagere top gevormd zou kunnen
worden. Het allerbelangrijkste niveau om de komende tijd in de gaten te
houden is het 61,8% niveau op $1,29. Komt de euro boven deze waarde dan
betekent dat met grote waarschijnlijkheid een voortzetting naar $1,37 en
gezien het feit dat er nu een vlag is gevormd zou de beweging ons met
onze munteenheid dan ook nog hoger kunnen voeren.
- Maakt de euro evenwel op of onder $1,29 een top dan zou er alsnog een
daling naar de laatste steun op $1,17 kunnen gaan volgen. De stijging
die nu gestart is kun je immers ook zien als een correctie op de
voorgaande daling van $1,37 naar $1,17 en net als iedere correctie kan
ook deze op een van de Fibonacci niveaus eindigen. De vlag bb' wijst
daar echter niet op, alle reden om de waarde $1,29 de komende maanden als cruciaal niveau
in gedachten te houden. -Ad Nooten-
Naar boven
|
