-
Net als de
candle van vorige week verschaft ook die van deze week
geen duidelijkheid. Het lichaam van de candle is klein,
waaruit blijkt dat de openingskoers van afgelopen
maandag en het slot van vandaag dicht bij elkaar lagen.
Een week handelen heeft niet tot verandering van de
stand van de AEX-index geleid, de aandelenmarkt koos
geen richting. Het hield ons dichtbij de bodem die
enkele weken geleden ontstond, waardoor we niet uit de
gevarenzone geraakt zijn.
-
Dat
we ons nog in de gevarenzone bevinden wordt als het ware
gesymboliseerd door de vlag
s-s' in de daggrafiek. Een vlag is een voortzettingspatroon,
het patroon wijst op een voortgaande daling. Deze week
kwam het daar desondanks niet van, hetgeen naar ik
vermoed met de optie expiratie
van vandaag te maken heeft gehad. De index werd bij
iedere daling terug naar boven gestuurd, steeds weer tot
net boven 250. Het moest kennelijk van een expiratie
boven die grens komen. Nu de expiratie achter de rug is
zal aanstaande maandag moeten blijken of de daling die
bij de vlag hoort er alsnog komt. Ik vermoed van wel,
maar kan het bij de dunne
handel van volgende week niet met zekerheid zeggen.
Het volume zal door de korte handelsweek lager liggen,
wat het eenvoudiger maakt om afglijden te voorkomen. Ik
houd me echter aan het patroon, wat wil zeggen dat ik
ervan uit ga dat we naar lijn s zullen gaan. Daar moet
dan blijken of het patroon afgerond wordt met een
uitbraak naar beneden.
-
Voorwaarde
voor een daling naar lijn s is wel dat we naar beneden
door de middellijn van de Bollinger
Bands breken. Deze
middellijn vormde de laatste dagen steun en kan
dientengevolge een daling voorkomen. We zullen onder de
candle van vandaag moeten komen om onder deze lijn te
zakken, zolang dat niet gebeurt kan mijn
veronderstelling dat we een daling gaan zien fout zijn.
-
Een tweede
gegeven dat ik wil bespreken is de versmalling van deze
indicator. Een dergelijke versmalling gaat vaak vooraf
aan een fikse beweging, een beweging waarvan de richting
zich overigens niet vooraf vast laat stellen aan de hand
van deze banden. Laten we ons maar vasthouden aan de vlag
s-s' in de eerste grafiek die zegt dat het een
daling gaat worden.
-
De
Amsterdamse markt denkt nog niet aan een daling, wat te
zien is aan de stijgende lijn r die ik midden in de vlag
s-s' heb getekend. Hogere bodems geven aan dat de markt
streeft naar een stijging, beleggers kochten deze week
immers op steeds hogere niveaus. Zolang de AEX-index
boven lijn r blijft houdt de markt deze houding aan en
is de daling die voortvloeit uit de vlag onzeker.
- Behalve
met lijn r als potentiële steunlijn hebben we ook nog
te maken met twee Fibonacci
niveaus van de stijging 245,1 - 253,1, namelijk het
50% niveau rond 249,1 en het 61,8% niveau rond 248,1. Alleen
als we door die twee niveaus zakken kunnen we naar en
eventueel onder lijn r gaan.
- Maken
we daarentegen op of boven 248,1 een bodem dan kan de
index verder omhoog blijven gaan. Een eventuele stijging
boven de top van vandaag zou ons naar de top rond 257,5
in de uurgrafiek of eventueel lijn s' in diezelfde
grafiek brengen.
Resumerend:
Net
als vorige week gaf ook het koersverloop van deze week geen
uitsluitsel over de vervolgbeweging. De eerste en laatste
koers van de week lagen dicht bij elkaar, waarmee de markt
geen richting wist te kiezen. In de daggrafiek staat echter
een patroon dat op een mogelijke daling wijst, namelijk een
vlag. Er is een neerwaartse uitbraak nodig om het patroon af
te ronden, zolang die er niet staat is het niet zeker of die
daling er werkelijk komt. Deze week had het er in ieder
geval alle schijn van dat de index niet zal dalen, er
ontstond binnen de vlag een stijgende trendlijn. Dit kan
evenwel te maken hebben met de optie expiratie van vandaag
en belangen van handelaren om de AEX opties boven 250 te
laten aflopen. We zullen het volgende week weten, dan zou
alsnog de daling kunnen volgen die we op grond van de vlag
eigenlijk deze week al hadden moeten zien. Zeker is dat
echter allerminst, veel volume zal er niet zijn en dat
betekent dat de index gemakkelijker in de hand te houden zal
zijn. Het belangrijkste niveau is maandag het 61,8% niveau
rond 248,1 in de kwartiergrafiek. Ontstaat er op of boven
die waarde een bodem dan kan dat de basis zijn voor een
volgende stijgingsgolf, bijvoorbeeld naar 257,5 of lijn s'.
Onder 248,1 daarentegen gaan we naar lijn r, zakken we onder
die lijn en komen we onder de laagste koers van vandaag rond
245,1 dan komt het toch nog van de daling en gaan we in de
richting van lijn s.
En
dan nog dit...
Vandaag maakten de
pensioenfondsen ABP en Zorg en Welzijn bekend de pensioenen
volgend jaar niet te zullen indexeren, dus niet aan zullen
passen aan het gestegen prijspeil. De financiële situatie
als gevolg van de financiële crisis laat dat niet toe, zo
is de onderbouwing. De positie van het ABP is volgens
bestuursvoorzitter Elco Brinkman de afgelopen maanden
verslechterd door de malaise op de beurzen en de dalende
rente. Dat is ongetwijfeld waar. Brinkman laat echter een
belangrijk stuk informatie weg, iets waar hem opmerkelijk
genoeg ook niet naar wordt gevraagd. Wat hij namelijk niet
zegt is dat de handelswijze van het ABP en andere
pensioenfondsen dit jaar in sterke mate bijgedragen heeft
aan de huidige slechte positie van de fondsen.
Pensioenfondsen hebben in de loop van dit jaar namelijk op
massale wijze aandelen bijgekocht, een onderwerp waar ik op
15 september jongstleden al eerder over schreef (klikt
u hier voor dat commentaar). De cijfers van het derde
kwartaal zijn nog niet bekend gemaakt, maar een feit is dat
pensioenfondsen in het tweede kwartaal voor een recordbedrag
aan aandelen bijgekocht hebben. Kijkt u nog eens terug naar
de weekgrafiek, specifiek naar de maanden april, mei en
juni. Kijkt u daarna eens naar het koersverloop volgend op
die maanden, dan heeft u enig besef van de extra schade die
pensioenfondsen door eigen toedoen opgelopen hebben. Het kan
in de tussentijd overigens nog erger geworden zijn. De
Nederlandsche Bank is nog niet naar buiten gekomen met het
bericht over het derde kwartaal, het is niet ondenkbaar dat
pensioenfondsen in dat kwartaal hetzelfde enthousiaste
koopgedrag hebben vertoond als in het tweede kwartaal en
zich daarmee nog verder in de nesten gewerkt hebben. Dit
aspect verdient naar mijn mening aandacht. Nu schuift men de
verantwoordelijkheid voor de problemen waarin men verkeert
naar mijn mening wat al te gemakkelijk van zich af. Blijven
zitten op je stukken is in een sterk dalende markt namelijk
al geen beste zet, maar bijkopen al helemaal niet. -Ad Nooten-
(geplaatst
vrijdag 19 dec 2008, 20.00u)
Eerder
vandaag verschenen de volgende updates:
19
dec 09.15u: AEX na daling in VS 1,1% lager
19
dec 10.00u: Gap van vanmorgen is gesloten
19
dec 11.15u: Lagere top AEX, daling vervolgd
19
dec 12.00u: Bodem gevormd en weer gestegen
19
dec 13.00u: Weer een lagere top voor AEX
19
dec 14.00u: Hogere bodem en weer stijging
19
dec 15.00u: AEX in sneltempo tot boven 250
19
dec 16.00u: AEX expiratie boven 250 is binnen
19
dec 17.00u: Eenvoudig door weerstand heen
Overzicht
van eerder in En
dan nog dit... besproken onderwerpen
Naar boven
|