• De AEX index is deze week naar beneden uit de stijgende wig ll' gebroken, iets dat in de daggrafiek afgelopen woensdag al zichtbaar was. Het vormt de start van een correctie waarvoor we aan de hand van steunniveaus in de daggrafiek richtpunten kunnen bepalen.

• Voordat ik dat doe wil ik eerst nog ingaan op de vorm van de candle van deze week. Het lichaam van deze candle is even groot als dat van de groene candle van vorige week, waarmee sprake is van een duidelijke omslag. Het is daarom logisch te veronderstellen dat op deze candle op zijn minst volgende week nog een daling zal volgen.

• Een eerste richtpunt voor de beweging is de stippellijn rond 460, de index vond daar immers al eerder steun. Net daaronder ligt rond 459,1 het 23,6% Fibonacci niveau van de stijging die we sinds 12 juni hebben gekend. De graadmeter kan bij een daling naar 460 dat laatste stukje naar 459,1 gemakkelijk afleggen, daarom veronderstel ik dat we wel naar die waarde zullen gaan.

• Eigenlijk zou je in een situatie als dit op zijn minst een beweging naar het 38,2% niveau rond 449,6 verwachten, maar zover wil ik nu nog niet gaan. De markt heeft namelijk een zeer sterke periode achter de rug en na een dergelijke periode wil de markt zich tegenwoordig nog wel eens tot een correctie naar het 23,6% niveau beperken.

• Het gap dat gisteren ontstond hoeft na vandaag in ieder geval geen beletsel voor een daling meer te zijn. We hebben vandaag een hoogste koers van 465,99 bereikt en dat ligt dicht genoeg bij de bovenkant van het gap dat op 466,17 ligt om dat gap als gesloten te beschouwen. Normaal gesproken zou dat vanaf de huidige positie een voortzetting van de daling moeten gaan betekenen.

• De markt was daar vandaag echter nog niet rijp voor, vandaag overheerste gezien de vorm van de gevormde candle de twijfel. Opening en slot lagen zo dicht bij elkaar dat het lichaam van de candle slechts een streepje is en dat maakt de candle tot een doji, hetgeen onvermogen tot het kiezen van een richting uitdrukt.

• Belangrijk gegeven is dat de candle in de grafiek met Bollinger Bands onder de middellijn gebleven is. Dit maakt een beweging naar de onderkant van deze indicator het meest voor de hand liggend, de middellijn vormt namelijk een potentiële weerstand.

• Uit de uurgrafiek blijkt dat kopers echter een daling niet zonder slag of stoot tot stand zullen laten komen. Na de hernieuwde daling onder de stippellijn rond 463,5 stapten zij namelijk resoluut in de markt. Er ligt rond 463 waar drie bodems zijn ontstaan dus veel steun.

• De tussen de twee laatste bodems liggende top is hierdoor volgende week een belangrijk punt, we zouden bij een stijging boven deze waarde van een duidelijke bodem mogen spreken.

• Voorlopig echter hebben we allereerst te maken met de dalende lijn r', de bovenkant van het kanaal rr' dat op 5 en 6 september gevormd werd en waarvan u lijn r nog lichtgrijs in de grafiek ziet staan. Blijft de AEX index onder lijn r' dan ga ik van een vervolg naar beneden uit, komt de index boven lijn r' dan hangt dat van het koersverloop rond 466 af. Ik voeg daar aan toe dat de stippellijn rond 466,6 bij een eventuele stijging boven 466 nog weerstand zou kunnen vormen.

• We bevinden ons momenteel echter nog onder lijn r' en dat betekent dat ik van een voortzetting naar beneden uit wil gaan, waarvan het eerste bewijs vanzelfsprekend bij een eventuele daling onder 463 geleverd wordt.

Resumerend:

De doji van vandaag laat ons een dag van besluiteloosheid zien, het slot lag ondanks bewegingen naar boven en beneden namelijk dicht bij de opening van vanmorgen. Dit betekent echter niet dat er vandaag niets te bespreken is, we zijn namelijk wel zodanig veel gestegen dat ik het gap van gisteren als gesloten wil beschouwen. We hoeven dus geen rekening meer te houden met een stijging om dat gap te sluiten. Daar we nog maar in beperkte mate gedaald zijn ga ik uit van een voortzetting naar de steun rond 460 met een uitschieter naar het 23,6% Fibonacci niveau rond 459,1 in de daggrafiek. Het gegeven dat we onder de middellijn van de Bollinger Bands gebleven zijn draagt aan deze verwachting bij. Dat betekent natuurlijk niet dat ik geen scenario klaar heb liggen mochten we toch niet verder dalen. Breken we in de kwartiergrafiek door lijn r' en komen we boven de laatste top op 466 en 466,6 waar weerstand ligt dan starten we toch nog met een herstel. Zolang we evenwel onder lijn r' zijn ga ik uit van een vervolg van de daling waarvoor een beweging onder 463 de aanzet zou moeten gaan vormen.

En dan nog dit...

Brak de Dow gisteren naar beneden door een trendlijn, de Nasdaq deed dat zoals we in onderstaande grafiek zien al een dag eerder.

• De index was de dag voor deze doorbraak door lijn k net boven het 50% Fibonacci niveau gestegen en de daling kwam dus als een verrassing. De laatste groene candle vormt samen met de rode candle onder lijn k een patroon dat in een dalende trend nog wel eens voorkomt als voortzettingspatroon, maar dat je niet vaak op een plaats als deze ziet. Dit patroon is een zogenaamde bearish separating line, een boeiend patroon vanwege het gegeven dat de meeste kopers van de eerste dag door de opening van de tweede dag direct op verlies stonden, een verlies dat gedurende de dag alleen maar groter werd. Op deze positie is het een toppatroon en ik beschouw het 50% niveau op grond daarvan als ongebroken.
• Dit betekent in theorie dat de opwaartse beweging beëindigd zou kunnen zijn, maar het is te vroeg om dat al met zekerheid te zeggen. Kopers hebben namelijk nog alle gelegenheid om ergens boven 2010 een hogere bodem te maken die dan als basis voor een volgende stijgingsgolf zou kunnen gaan fungeren. Als mogelijke plaatsen komen de laatste bodem rond 2120, enkele toppen rond 2100 en de bodem uit juni rond 2065 bijvoorbeeld in aanmerking, op al die plaatsen kan steun liggen. -Ad Nooten-

Naar boven